१९४७ र १९७५ मा काश्मिर र सिक्किमले आत्मनिर्णयको अधिकार गुमाए । यी दुवै घटनामा भारत निर्णायक रह्यो । नेपालका १२६ (१३२ ?) भाषाभाषीमाथि एकातिर विदेशी अतिक्रमण, अर्कोतिर आन्तरिक जातभात र गुट उपगुटको विवादबाट गृहयुद्धको खतरा छ । निदाएको बहाना गर्नेलाई ब्यूँझाउन सकिन्न । राष्ट्र चूकजस्तो अन्धकार सुरूङ्तिर धकेलिएको छ र लामो सुरूङ्भित्र आशाको उज्यालो देखिन्न । नेपालको भविष्य अन्धकार नै हो त ?